W dniach 2-7 czerwca 2014 w ramach realizacji komponentu ponadnarodowego projektu Nowa Perspektywa – elearning na rzecz osób niewidomych i niedowidzących” przedstawiciele Fundacji Widzialni i Fundacji Imago realizujących projekt odwiedzili Partnerów z FITA Malta na ich rodzinnej wyspie. Wizyta miała na celu wymianę doświadczeń oraz porównanie stosowanych w obu państwach rozwiązań z zakresu technologii cyfrowych zwłaszcza w odniesieniu do osób z niepełnosprawnością.

Na miejscu przywitał nas 30 stopniowy upał i równie ciepłe przyjęcie ze strony Partnera z Malty – Fundation for Technology Accessibility FITA Malta, która przygotowała program wizyty studyjnej.

Pierwszego dnia w imieniu Ministerstwa Edukacji i Zatrudnienia Malty uczestnicy wizyty studyjnej zostali zaproszeni na prezentację programu nauczania z wykorzystaniem platformy elearningowej realizowanego przez działający w ramach Ministerstwa Departament E- learningu. Departament ten opracował system cyfrowej obsługi toku nauczania w klasach 1 – 6 na Malcie. W ramach programu do dyspozycji nauczycieli oddany został portal elearningowy pełniący funkcję kompleksowego narzędzia dydaktycznego. Program obejmuje ok 35 000 uczniów oraz 3 000 nauczycieli, którzy są zobligowaniu do posługiwania się portalem w ramach swoich zajęć lekcyjnych.  Nauczyciel tworzy własne lekcje, ma możliwość indywidualnej pracy z uczniem,   przeprowadzania testów i zapisu wyników każdego ucznia. Praca nauczycieli i funkcjonowanie portalu jest stale nadzorowana przez Departament E – learningu, pracownicy Departamentu są w stałym kontakcie z nauczycielami, prowadzą szkolenia oraz obsługują centrum pomocy.  Program działa od roku i jak do tej pory wyniki jego wdrożenia są bardzo obiecujące. Uzupełnieniem programu elearningu w szkołach jest działanie One child/One tablet, które już wkrótce wyposaży wszystkich uczniów w tablety tak by mogły w pełni korzystać z lekcji za pośrednictwem platformy elearningowej.     

           

Bardzo ciekawą była wizyta w The Sonia Tanti Independendent Living Center  realizującego projekt Be Independent współfinansowany ze środków Unii Europejskiej. Centrum oferuje bezpłatną, kompleksową pomoc wszystkim osobom niepełnosprawnym w zakresie wyposażenia oraz nauki użytkowania sprzętu dla osób z niepełnosprawnością. W centrum osoba z niepełnosprawnością może dobrać i nauczyć się poruszać wózkiem inwalidzkim – tak manualnym jak i elektrycznym, nauczyć się posługiwać sprzętem wspomagającym np. w łazience czy w kuchni a także na specjalnym symulatorze zdobyć umiejętność jeżdżenia dostosowanym samochodem. Do zadań centrum należy także sporządzanie indywidualnych specyfikacji sprzętowych dla osób  z niepełnosprawnością. Administracja publiczna na Malcie w pełni refunduje zakup sprzętu opisanego w specyfikacji… tak wózka, siedziska wannowego czy łózka rehabilitacyjnego jak i programów czytających i specjalistycznych klawiatur komputerowych.  Z usług Centrum korzysta miesięcznie ok sześćdziesiąt osób niepełnosprawnych, centrum stale się rozwija i poszerza swoja ofertę. 

Drugiego dnia wizyty spotkaliśmy się z dyrektorem Komusiioni Nazzionali Persuni b’Diżabilita – Narodowej Komisji Osób z Niepełnosprawnością mr Olivierem Scicluna. KNPD jest instytucją monitorującą i opiniującą w zakresie dostępności dla osób niepełnosprawnych w przestrzeni publicznej, architektonicznej i cyfrowej. Jako agencja rządowa KNPD wydaje urzędowe zaświadczenia o spełnianiu wymogów dostępności podmiotom publicznym i prywatnym. Każdy kto chce wybudować lub przeprowadzić generalny remont budynku, który będzie pełnił jakąkolwiek funkcję publiczną – czy będzie to urząd pocztowy, sklep czy zakład fryzjerski – musi uzyskać pozytywną opinię KNPD. Jeżeli takowej nie uzyska może postawić zaplanowany budynek, nie otrzyma jednak pozwolenia na przyłącza wody, prądu czy kanalizacji. Proste i skuteczne. Podobnie w przestrzeni cyfrowej – każdy chcący uruchomić serwis internetowy musi przejść przez monitoring KNPD przed jej uruchomieniem. KNPD jest instytucją, która realizuje i nadzoruje przestrzegania zapisów prawa, której odpowiednika w Polsce niestety jak dotąd brak. Może czas już skorzystać z doświadczeń ponad stukrotnie mniejszego europejskiego partnera…

Jako pierwsza delegacja zagraniczna mieliśmy możliwość zwiedzenia cyfrowego serca a zarazem mózgu Malty : MITA Data Center. MITA czyli Malta Information Technology Agency jest agencją rządową odpowiadającą za całą administracyjną infrastrukturę informatyczną – począwszy od komputera na biurku premiera, poprzez ministerstwa, służbę zdrowia, policję, oświatę i chociażby sygnalizację świetlną na ulicach po wszystkie ambasady Malty na świecie. Malta jest jednym z najlepiej rozwiniętych pod względem infrastruktury informatycznej państw Unii Europejskiej. W raporcie Komisji Europejskiej  UE eGoverment  Benchmark Report 2014 opisującym dostępność, wydajność i użyteczność e – administracji w Unii Europejskiej we wskaźniku User Centricity obejmującym dwa obszary: Dostępność i Użyteczność Malta zajęła pierwsze miejsce! Polska uplasowała się na 18 miejscu… Centrum robi ogromne wrażenie swoja nowoczesnością i zastosowanymi technologiami. Centrum Sterowania, serwerownia i systemy zabezpieczeń stoją na najwyższym technologicznie poziomie wykorzystując rozwiązania stosowane min w NASA. Naprawdę imponujące miejsce.

Wydarzeniem wieńczącym wizytę studyjną przedstawicieli Fundacji Widzialni i Fundacji Imago na Malcie była Konferencja w siedzibie MITA. W konferencji udział wzięli przedstawiciele rządu,  administracji publicznej, organizacjo pozarządowych, osoby niepełnosprawne oraz przedstawiciele środowiska akademickiego. Przedstawiciele Fundacji Widzialni Artur Marcinkowski oraz Marek Zwoliński przedstawili działalność i doświadczenia Fundacji Widzialni oraz projekt E-learning na rzecz niewidomych i niedowidzących. Tak działania FW jak i realizowany przez FW projekt wywołały żywe zainteresowanie maltańskich gospodarzy, którzy tak podczas debaty jak i w kuluarach kontynuowali dyskusję na temat przestrzeni cyfrowej i stosowanych rozwiązań w obu Państwach.
 
Wizyta studyjna była bardzo owocna, przyniosła wiele nowych doświadczeń i przemyśleń. Porównanie rozwiązań maltańskich z polskimi – oczywiście z uwzględnieniem kontekstu oraz skali – przyniosło bardzo dużo danych do dalszych przemyśleń i analizy. Wszystko wskazuje na to, że wizyta studyjna na Malcie rozwinie się w szerszą współpracę, zaowocowała ona nawiązaniem kontaktów i pierwszymi pomysłami i koncepcjami dalszych wspólnych działań i być może wspólnie realizowanych projektów. Pomimo różnicy wielkości obu państw a co za tym idzie i skali problemu cyfryzacji na Malcie i w Polsce wiele doświadczeń mogłoby być bardzo użytecznymi tak na Malcie jak i w Polsce.